fbpx

Meyhane Kültürü Nasıl Doğdu?

Meyhane, alkollü mekanlar denilince ilk akla gelen noktalar olarak öne çıkmıştır. Zaman içerisinde geleneğimizin de bir parçası olan bu mekanların kendine has bir kültürü de yer almaktadır. Meyhane kelimesi mey ve hane olmak üzere iki farklı sözcükten oluşmaktadır. Ayrıca bu iki sözcük de Farsça kökenlidir. Mey şarap manasına gelmektedir. Ayrıca hane de ev ve mesken gibi manaları içermektedir. Bununla beraber meyhane isminin Türkçe olarak irdelenmesi halinde şarap evi kavramı ortaya çıkacaktır. Ancak mey kavramı zaman içerisinde sadece şarapla sınırlı kalmaktan uzaklaşmıştır. Her türlü içkiyi içinde barındırmakla beraber özellikle rakıyı da kapsayan bir tutum içerisinde yer almıştır.

Liman Kültüründe Meyhanelerin Yeri

Bizans zamanında denizcilik faaliyetleri ve deniz yoluyla ticaret oldukça gelişmişti. Ayrıca Konstantinopolis’in de geçiş noktası olması nedeniyle burada farklı bir kültür ortaya çıkmıştı. Liman kültürüyle meyhane kültürünün ticaret faaliyetlerinden dolayı iç içe geçtiği söylenen bir konudur. Deniz ticaretinin yoğun bir biçimde bu bölgede ortaya çıkmasına bağlı olarak denizcilerin uğrak noktaları alkollü mekanlar olmuştur.

Denizcilerin sefer aralıklarında genel olarak meyhanelerde yer almaları kaçınılmazdır. Ayrıca buralarda alkol tüketmeleri ve zamanlarını eğlenerek değerlendirmeleri noktasında bambaşka bir kültür kendini göstermiştir. Farklı milletlerden insanların da burada bulunuyor olması meyhane kültürünün daha da farklı bir boyuta ulaşması açısından önemli bir yerdedir.

Meyhane Kültürünün Gelişimi

Meyhane kültürü hakkında yakın geçmişe uzandığı noktasında yanlış bilgiler hep ortaya çıkmaktadır. Ancak bu bilgiler yanlış olmakla beraber meyhane kültürü Bizans dönemine kadar uzanmaktadır. Bizans’ın ana kenti olan Konstantinopolis içerisinde müdavimlerin gittikleri içkili mekanlar çok sayıda yer almaktaydı. Ayrıca bu mekanlara taverna ya da kapeleia isimleriyle bilinmekteydi. Kapeleia kavramı günümüz meyhanelere en yakın olanıdır. Sadece şarap satmakla kalmayan bu mekanlarda ayrıca alkolün yanında et ve balık yemekleri de sunulmaktaydı.

Bizans döneminde din adamlarının sözü geçtiğinden dolayı bu tip mekanlar her zaman baskı altında hizmet vermekteydi. Osmanlı dönemi öncesinde de bu tarz baskıların hep olduğu öne çıkan bir durumdur.

Fetih sonrasında da meyhanelere dair herhangi bir uygulama olmadı. Aynı şekilde işleyişini sürdürdü. Ayrıca bu dönemde pek çok yazar meyhanelere yer verme gereği duydu.

Osmanlı Döneminde Meyhaneler

Osmanlı zamanında her dönem içkiye karşı bir yasaklama söz konusuydu. Ancak bu tip yasaklar sadece Müslümanlar için geçerliydi. Gayrimüslim azınlıklar içerisindeki meyhane kültürü aynı şekilde devam etmekteydi. Bazı kurallar ve yaptırımlar gündemde olsa da merkezi otorite tarafından bazı tavizler de ön plandaydı. Ancak Osmanlı öncesindeki dönemde herhangi bir kısıtlama olmadığından dolayı bu kültürün ilk adımları oldukça sağlam bir biçimde atılmıştır.

Meyhaneler, Osmanlı dönemi içerisinde de oldukça önemli bir yer tutmuştur. Zaman içerisinde bazı değişimler ortaya çıksa da günümüze kadar farklı bir boyuta taşınmıştır. Ülkemizin çoğu noktasında meyhaneler oldukça fazla sayıdadır. Ayrıca geniş kitlelerin müdavimi olduğu mekanlar olarak öne çıkmaktadır. Herkes tarafından yaşatılan bir kültür olması da bir hayli ilgi çeken konular arasında yer almaktadır.

Cumhuriyet Dönemi Meyhaneler

Cumhuriyet döneminde meyhaneler herkesin kullanımına açık bir halde olmuştur. Ayrıca meyhane işletmeleri sadece gayrimüslimlerle sınırlı olması gibi bir durum ortadan kalktı. Ayrıca herhangi bir yaptırımın olmaması da meyhane kültürünün önünü açan bir durum haline geldi. Giderek gelişen ve yenileşen bir kültür halini almasında bu dönemin katkısı her zaman oldu. Ayrıca herkesin rahatlıkla gideceği alkollü mekanlar halini aldı.

Leave a comment